Τα “θέλω”, τα “πρέπει” και η Λογική

Πριν από ενάμιση περίπου χρόνο είχα αναρτήσει «Τα “θέλω” και τα “πρέπει” στη ζωή μας σήμερα» (βλ. εδώ: http://seagullstefanos.blogspot.com/2007/11/blog-post_12.html)

Επανέρχομαι….

Τα “θέλω”, τα “πρέπει” και η Λογική

20.3.2009

“Εν αρχή ήν ο Λόγος. Και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν και Θεός ήν ο Λόγος”

[Κατά Ιωάννην Α’1]

Εν αρχή ήν το Εγώ. Το “Εγώ” και το “Θέλω”… Και το Θέλω ήν προς το Εγώ και Θεός ήν το Θέλω. Και Θεός ήν και το Εγώ!...

“Μαμά θέλω αυτό. Κι αυτό. Κι αυτό!... Μπαμπά θέλω να κάνω εκείνο. Κι εκείνο. Κι εκείνο!...”. Και ο μπαμπάς και η μαμά τα έδιναν όλα στον κανακάρη τους, στο βλαστάρι τους. Χωρίς “όχι” και χωρίς “μη”… Χωρίς όρια! Διότι, σκέφτονταν (σκέφτονταν;) και έλεγαν, “έχει όρια η αγάπη”;…

Και το “εγώ” τρεφόταν… Κι έγινε ένα τεράστιο «ΕΓΩ»!... Ένα “εγώ” χωρίς όρια!... Ένα “εγώ” καλοθρεμμένο… (ή, αναλόγως με την οπτική, “κακο-ανα-θρεμμένο”…). Με πολλά, πολλά, ανεξάντλητα “θέλω”… Και χωρίς “πρέπει”… Διότι έτσι (“πρέπει να”) ανατρέφεται, λένε, ο σύγχρονος ελεύθερος άνθρωπος…

Ο άνθρωπος, όμως, είναι, λένε, ον κοινωνικό…

Σκεφθείτε, λοιπόν, φανταστείτε αυτή την κοινωνία… ή/και την κοινωνικοποίηση αυτών των καλοαναθρεμμένων “εγώ”, των χωρίς όρια ελεύθερων κακοαναθρεμμένων παιδιών!... Σε πολλά επίπεδα και εκφάνσεις…

[Σκηνή πρώτη]

-Τιμώρησες το παιδί μου, δασκαλάκο; Το παιδί ΜΟΥ; (ή/και) Τόλμησες να τους βάλεις μικρότερο βαθμό από τους άλλους; Νομίζεις πως έχεις το δικαίωμα να του δημιουργήσεις εσύ ψυχολογικά προβλήματα;…

[Μετά από χρόνια…]:

-Ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε;!...

[Σκηνή εκατοστή… χιλιοστή… εκατομμυριοστή…]

(αχ, αυτή η τελευταία φράση, πόσο συχνά έχει ακουστεί…)

-Ξέρεις ποιος είμαι ΕΓΩ ρε;!...

(Γιατί; Ξέρεις, άραγε, εσύ ο ίδιος; Ένα “εγώ” παραφουσκωμένο είσαι, αν το καλοσκεφτείς, σαν φουσκωμένος λουκουμάς σε σχήμα μηδενικού…)

[Σκηνή δεύτερη]

-Ελευθερία! Ελευθερία!... Όχι στα “όχι” που σκοτώνουν τις ζωές και τα όνειρά μας!... Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις!...

[Μετά από χρόνια…]:

-Εμπρός στον… “έτσι” που χάραξε ο… “τέτοιος”

-Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Μάης του’68 εννοείς;

-Ναι, γειά σου! Αυτόν!...

-Ναι, αλλά εκείνος ζητούσε, μεταξύ άλλων, και Παιδεία, κι εσύ ελάχιστα μορφωμένο (πόσο δε μάλλον πεπαιδευμένο – καλλιεργημένο) σε βρίσκω, για να το γνωρίζεις αυτό…

-Βρε άντε να χαθείς, παλιοσυντηρητικέ!... Εμείς θέλουμε τον κόσμο και τον θέλουμε τώρα!...

[Σκηνή εκατοστή πρώτη… χιλιοστή πρώτη… εκατομμυριοστή πρώτη…]

-Θέλουμε τον κόσμο και τον θέλουμε τώρα!...

(Ναι, αλλά ο κόσμος και ο χρόνος έχουν ένα ρυθμό, μια πορεία φυσιολογική, αν αντιλαμβάνεσαι τι εννοώ!... Όσο κι αν θέλεις, για παράδειγμα, να ήταν πάντοτε άνοιξη ή, ακόμα καλύτερα, καλοκαίρι, είναι φυσιολογικό να περνάμε κι απ’ το φθινόπωρο και τον χειμώνα… Όσο κι αν θέλεις να’ταν η ζωή μόνο καλοκαιρινές διακοπές, “πρέπει” να συνειδητοποιήσεις πως υπάρχουν και οι περίοδοι για εργασία και προσπάθεια…)

[Σκηνή τρίτη]

-Θέλω “να κάνω τη ζωή μου”!... Θέλω να ζήσω κι εγώ, επιτέλους, τη ζωή μου! Τη ζωή που δεν έζησα!...

-Μα, κόρη μου, έχεις ήδη ένα παιδί να αναθρέψεις…

-Δεν μπορώ να γίνω σκλάβα του δα… Θα βρει κι αυτό τον δρόμο του… Κανείς δεν χάνεται!... (Εμένα μου λές;… Τόσο ανθρώπινα ναυάγια… Τόσα ανθρώπινα ράκη!...)

-Μα…

-Δεν έχει “μα”. Θέλω να ζήσω τη ζωή που δεν έζησα!...

[Πριν από χρόνια: Η ζωή που δεν έζησε. Κι αυτή που έζησε… Διάλογος με τους ίδιους πρωταγωνιστές]

-Πατέρα θέλω να βγω να διασκεδάσω!

-Ν’ αφήσεις τα “θέλω” και να σκέφτεσαι μόνο πως “πρέπει” να διαβάσεις, για να γίνεις καλή μαθήτρια, πως “πρέπει” να περάσεις στο Πανεπιστήμιο, πως “πρέπει” να αποκτήσεις εφόδια για τη ζωή σου!

-Πατέρα, μην με καταπιέζεις, έχω ανάγκη και θέλω λίγη περισσότερη ελευθερία.

-Είσαι πολύ μικρή! Για ο,τιδήποτε.

-Μα…

-Δεν έχει “μα”… Τώρα δεν υπάρχουν “θέλω”, παρά μόνο “πρέπει”… Όταν θα μεγαλώσεις και θα παντρευτείς και δεν θα έχω την ευθύνη σου, τότε κάνε ό,τι θέλεις!

(Ψιθυριστά ή από μέσα της, στο μυαλό της) –Τότε θα κοιτάξω μόλις ενηλικιωθώ, να παντρευτώ αμέσως, για να ζήσω τη ζωή που δεν έζησα…

[Σκηνή εκατοστή δεύτερη… Χιλιοστή δεύτερη… Εκατομμυριοστή δεύτερη…]

-Η ζωή που δεν έζησα!...

Ποια είναι η ζωή που δεν ζήσαμε;…

Σκεφθήκαμε, άραγε, ποτέ, όμως, γι’ αυτούς… για τα εκατομμύρια που έχασαν τη ζωή τους… διαχρονικά… γι’ αυτούς που έχασαν τη ζωή τους στους πολέμους… για τα παιδιά που δεν έζησαν καν;…

Σκεφθήκαμε και για τα εκατομμύρια παιδιά ή μεγάλους, της εποχής μας, που ζουν λιμοκτονώντας, δηλαδή αργοπεθαίνοντας;… Θαρρούμε, άραγε, πως κι αυτοί δεν έχουν “θέλω”; Πως δεν θα ήθελαν κι αυτοί να ζήσουν; Όχι “να ζήσουν τη ζωή τους”. Μα να ζήσουν απλά. Απλά να ζήσουν!...

Γιατί; Γιατί όχι, λοιπόν;…

Να σας δώσω μιαν απάντηση, κι αν θέλετε την αποδέχεστε:

Διότι είναι πολύ μεγάλα… διότι είναι τεράστια τα “θέλω” των “πολιτισιμένων” λαών, όλων ημών των “καλοαναθρεμμένων” και “καλοζωισμένων”…

Διότι θέλουμε “το καλύτερο”!... Το περισσότερο!... Διότι θέλουμε τα πάντα!... Τα θέλουμε όλα!... Και όλο θέλουμε… Μόνο θέλουμε!...

Γιατί, άραγε, γίνονται οι πόλεμοι;

Διότι συγκρούονται τα “θέλω”!...

Για τα μεγάλα γαιοπολιτικά συμφέροντα…

Γιατί, άραγε, γίνονται οι κοινωνικές συγκρούσεις;

Διότι συγκρούονται τα “θέλω” των κοινωνικών ομάδων και τάξεων…

Τα συμφέροντα, μικρά ή μεγάλα, μεταξύ τους…

Γιατί, άραγε, προκύπτουν οι προσωπικές έριδες;

Διότι συγκρούονται τα “θέλω” των ανθρώπων…

Διότι δεν διδαχθήκαμε από μικροί ή δεν συνειδητοποιήσαμε, μεγάλοι και ώριμοι (τάχα) πως εκτός από τα “θέλω” υπάρχουν και τα “πρέπει”…

(…τα οποία “πρέπει”, σημειωτέον, θα μπορούσαμε να τα εκφράσουμε και να τα δούμε ως “θέλω” και αυτά, εάν έτσι τα δεχόμαστε καλύτερα κι είναι πιο εύπεπτα για τον ψυχισμό μας: “Θέλω να ζω… θέλουμε να ζούμε, όλοι, σ’ έναν κόσμο πιο αρμονικό, πιο ειρηνικό, χωρίς συγκρούσεις και πολέμους”…)

Διότι εκτός απ’ το “Εγώ” υπάρχει και το “Εσύ”, υπάρχει και “ο άλλος” και “οι άλλοι”. Υπάρχει και το “Εμείς”… [και μάλιστα ΟΧΙ εμείς της οικογένειας, ΟΧΙ εμείς οι φίλοι και γνωστοί, ΟΧΙ εμείς οι γείτονες, ΟΧΙ εμείς οι Αθηναίοι, ΟΧΙ εμείς οι Έλληνες, ΟΧΙ εμείς οι “λευκοί”, ΑΛΛΑ εμείς οι Άνθρωποι όλου του κόσμου!...]

Και όλοι, μα όλοι, θα μπορούσαμε, νομίζω, να ζήσουμε ειρηνικά και με αρμονία, εάν… το θέλαμε πραγματικά, ουσιαστικά, συνειδητά…

…Διότι δικό μας δημιούργημα, ανθρώπινο, δεν είναι, άραγε, αυτός ο κόσμος [“κόσμος’;… κόσμημά μας, άραγε, μπορεί να θεωρηθεί αυτό;…] που ζούμε, ο κόσμος του “ο θάνατός σου η ζωή μου”;!... Δικό μας δημιούργημα δεν είναι αυτή η κοινωνία της μόνιμης και διαρκούς σύγκρουσης και πάλης και αντιπαράθεσης σε κάθε επίπεδο;

Τι προτείνω;…

Το είπα ήδη! Ευθύς εξαρχής!

Πριν πω, πριν γράψω “Εν αρχή ήν το Εγώ. Το “Εγώ” και το “Θέλω”… Και το Θέλω ήν προς το Εγώ και Θεός ήν το Θέλω. Και Θεός ήν και το Εγώ!”

Το είπα ήδη και το πρότεινα όταν έγραφα με αυτά που είδες ή σου φάνηκαν (κυριολεκτικά ή μεταφορικά…) “ψιλά γράμματα”. Θα το επαναλάβω:

“Εν αρχή ήν ο Λόγος. Και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν και Θεός ήν ο Λόγος”.

Ό,τι νόημα κι αν δώσεις, αναγνώστη, σ’ αυτό το αγιογραφικό απόσπασμα. Είτε θεολογικό, αν ερμηνεύσεις δηλαδή τον “Λόγο” ως Χριστό, Υιό του Θεού, είτε φιλολογικό – φιλοσοφικό, αν ερμηνεύσεις δηλαδή τον “Λόγο” ως “λογική”, ως λογική που έχουμε απεμπολήσει απ’ τη ζωή και την κοινωνίας μας, ως λογική που θα μπορούσε να ισορροπήσει αρμονικά τα “θέλω” και τα “πρέπει” μας…

[Διότι, αν το σκεφθείς καλά, φίλε αναγνώστη, είτε θεολογών και θρησκευόμενος είσαι, είτε φιλολογών – φιλόσοφος, ο Λόγος – λογική απ’ τον Θεό προέρχεται, Παιδί του είναι, και θα’πρεπε να είναι ο Θεός μας!... Λόγος – Λογική, που θα “υποτάσσεται”, βεβαίως, στο θέλημα του Θεού – Πατέρα, την Αγάπη, έτσι όπως μπορεί να μας διδάξει ή να μας αποκαλύψει η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος!...]

Υ.Γ. Επισημαίνω ότι οι παραπάνω σκέψεις δεν γνωρίζω αν είναι, βέβαια, “ορθόδοξες” ή αν, υπό αυστηρή Ορθόδοξη Χριστιανική θεώρηση, θα κατατάσσονταν ίσως στις αιρετικές. Είναι απλώς η δική μου “αλήθεια”, αυτής της συγκεκριμένης στιγμής και των προσωπικών μου πνευματικών και διανοητικών δυνατοτήτων ή αδυναμιών…