2η Συμφωνία: Μην Παίρνετε Τίποτα Προσωπικα (4 ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ) Μέρος 4ο.

Η δεύτε­ρη συμφωνία σάς καλεί να μην παίρνετε τίποτε προσωπικά.

Ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω σας, δεν πρέπει να το παίρνετε προσωπικά. Χρησιμοποιώντας ένα προη­γούμενο παράδειγμα, αν σας συναντήσω στο δρόμο και σας πω ότι είστε βλάκας, χωρίς να σας γνωρίζω, το πρόβλημα δεν το έχετε εσείς, αλλά εγώ. Αν το πά­ρετε προσωπικά, τότε ίσως πιστέψετε ότι είστε βλά­κας. "Πώς το ξέρει;" μπορεί να σκεφτείτε. "Έχει μαντικές ικανότητες ή είναι τόσο ολοφάνερο ότι εί­μαι βλάκας;"

Το παίρνετε προσωπικά επειδή συμφωνείτε με ό,τι ακούσατε. Από τη στιγμή που συμφωνείτε, το δηλητήριο σας διαποτίζει και βρίσκεστε παγιδευ­μένοι στο όνειρο της κόλασης. Εκείνο που σας πα­γιδεύει είναι αυτό που εγώ αποκαλώ προσωπική σπουδαιότητα. Η προσωπική σπουδαιότητα, το να παίρνουμε δηλαδή τα πράγματα προσωπικά, είναι η μέγιστη εκδήλωση εγωισμού, επειδή υποθέτουμε ότι τα πάντα περιστρέφονται γύρω από εμάς. Μαθαί­νουμε να τα παίρνουμε όλα προσωπικά κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής μας ή της εξημέρωσής μας. Πιστεύουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι για τα πά­ντα. Το εγώ μας κυριαρχεί.

Όμως, οι άλλοι δεν κάνουν τίποτε εξαιτίας σας. Το κάνουν για δικούς τους λόγους. Όλοι οι άνθρω­ποι ζουν στο δικό τους όνειρο, εγκλωβισμένοι στο δικό τους νου: βρίσκονται σ' έναν εντελώς διαφορε­τικό κόσμο απ' αυτόν που ζούμε εμείς. Όταν παίρ­νουμε κάτι προσωπικά, είναι σαν να υποθέτουμε ότι οι άλλοι γνωρίζουν από τι αποτελείται ο κόσμος μας και προσπαθούμε να επιβάλουμε αυτό τον κόσμο στον δικό τους.

Ακόμα κι όταν μια κατάσταση φαίνεται απόλυτα προσωπική, όταν για παράδειγμα κάποιοι σας προ­σβάλλουν άμεσα, πάλι η προσβολή δεν έχει καμία σχέση μ' εσάς. Ό,τι κι αν πουν, ό,τι κι αν κάνουν, όποια αρνητική άποψη κι αν εκφράσουν, θα είναι με γνώμονα τις παραδοχές που έχουν στο δικό τους μυαλό. Ο τρόπος που βλέπουν τα πράγματα προέρ­χεται από τα δεδομένα στα οποία προγραμματίστη­καν κατά τη διάρκεια της εξημέρωσής τους.

Αν κάποιος εκφράσει τη γνώμη του και σας πει, "Είσαι πολύ χοντρός/η", εσείς μην το πάρετε προ­σωπικά, επειδή η αλήθεια είναι ότι ο άνθρωπος αυτός είναι αντιμέτωπος με τα δικά του συναισθήματα και τις δικές του πεποιθήσεις ή εντυπώσεις. Ο άν­θρωπος αυτός επιχείρησε να σας δηλητηριάσει και αν το πάρετε προσωπικά, τότε οικειοποιείστε το δικό του δηλητήριο. Με το να παίρνετε κάτι προσω­πικά, γίνεστε εύκολη λεία για τους κυνηγούς — αυ­τούς που εξασκούν τη μαύρη μαγεία. Μπορούν να αιχμαλωτίσουν την προσοχή σας με μια μόνο άποψη και να ενσταλάξουν μέσα σας όσο δηλητήριο επιθυ­μούν, ακριβώς επειδή εσείς πήρατε προσωπικά αυτό που σας είπαν.

Φορτώνεστε, έτσι, όλα τα συναισθηματικά τους σκουπίδια. Αν, όμως, δεν παίρνατε τίποτε προσωπι­κά, θα ήσαστε προστατευμένοι κι ας βρισκόσαστε στη μέση της κόλασης. Η ανοσία στο δηλητήριο της κόλασης είναι το δώρο αυτής της συμφωνίας.

Όταν παίρνετε κάτι προσωπικά, τότε νιώθετε προ­σβεβλημένοι και η αντίδρασή σας είναι να υπερα­σπιστείτε τις πεποιθήσεις σας δημιουργώντας έτσι εντάσεις. Μεγαλοποιείτε κάτι ασήμαντο, επειδή νιώ­θετε την ανάγκη να έχετε εσείς δίκιο κι όλοι οι άλλοι άδικο. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, τους με­ταφέρετε τις δικές σας απόψεις. Με τον ίδιο τρόπο, ό,τι νιώθετε ή κάνετε δεν είναι παρά μια προβολή του προσωπικού σας ονείρου, μια αντανάκλαση των δικών σας παραδοχών. Ό,τι λέτε, ό,τι πράττετε, ό,τι πιστεύετε βασίζονται στις παραδοχές που έχετε κά­νει — συνεπώς, οι απόψεις σας δεν έχουν καμιά σχέση μ' εμένα.

Εγώ δεν δίνω σημασία στη γνώμη που έχετε για το άτομό μου και δεν παίρνω προσωπικά την άποψη σας. Δεν το παίρνω προσωπικά, όταν κάποιοι μου λένε, «Μιγκέλ, είσαι ο καλύτερος άνθρωπος που έχω γνωρίσει», όπως δεν το παίρνω προσωπικά όταν μου λένε το αντίθετο. Ξέρω πολύ καλά πως όταν κά­ποιος είναι ευτυχισμένος, θα μου πει, «Μιγκέλ, εί­σαι υπέροχος άνθρωπος», ενώ όταν ο ίδιος άνθρωπος θυμώσει μαζί μου, θα μου πει, «Μιγκέλ, είσαι ανυπόφορος! Πώς τολμάς να λες τέτοια πράγ­ματα;» Εγώ δεν επηρεάζομαι σε καμιά από τις δύο περιπτώσεις, γιατί γνωρίζω τι είμαι. Δεν αισθάνομαι την ανάγκη της αποδοχής. Δεν αποζητώ την καλή γνώμη κάποιου ούτε με φοβίζει η κακή του γνώμη.

Όχι, δεν το παίρνω προσωπικά. Ό,τι κι αν πι­στεύετε, ό,τι κι αν νιώθετε για μένα, ξέρω ότι το πρό­βλημα δεν είναι δικό μου αλλά δικό σας. Είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπετε τον κόσμο. Δεν το παίρνω προσωπικά, γιατί στην ουσία είστε αντιμέ­τωποι με τον εαυτό σας, κι όχι μ' εμένα. Η γνώμη που θα σχηματίσουν οι άλλοι βασίζεται στο δικό τους σύ­στημα πίστης, συνεπώς οτιδήποτε σκεφτούν για μέ­να αφορά, στην πραγματικότητα, τους ίδιους.

Μπορεί να μου πείτε, για παράδειγμα, «Μιγκέλ, με πληγώνει αυτό που λες». Ωστόσο, δεν είναι αυτό που σας λέω εκείνο που σας πονάει — σας πονούν οι ήδη υπάρχουσες πληγές σας, τις οποίες άγγιξα με τα λόγια μου. Εσείς πληγώνετε τον εαυτό σας. Εγώ δεν πρόκειται ποτέ να το πάρω προσωπικά. Όχι επειδή δεν σας εκτιμώ ή δεν σας εμπιστεύομαι, αλλά γιατί ξέρω ότι βλέπετε τον κόσμο μέσα από διαφορετικό πρίσμα — το δικό σας πρίσμα. Δημιουργείτε μέσα στο μυαλό σας μια ολοκληρωμένη κινηματογραφι­κή ταινία, στην οποία εσείς είστε ο σκηνοθέτης, ο παραγωγός και ο πρωταγωνιστής ή η πρωταγωνί­στρια. Όλοι οι άλλοι παίζουν δεύτερους ρόλους. Το έργο είναι δικό σας.

Ο τρόπος που βλέπετε αυτό το έργο στην οθόνη σας, έχει να κάνει με τις συμφωνίες που έχετε συνά­ψει με τη ζωή. Το δικό σας πρίσμα είναι κάτι προσω­πικό — είναι μονάχα η δική σας αλήθεια. Έτσι, όταν θυμώνετε μαζί μου, ξέρω ότι με τον εαυτό σας έχετε έρθει αντιμέτωποι. Εγώ αποτελώ μόνο την αφορμή της οργής σας. Και θυμώνετε επειδή φοβάστε, επει­δή είστε παγιδευμένοι στα δίχτυα του φόβου. Αν δεν φοβάστε, τότε αποκλείεται να θυμώσετε μαζί μου. Αν δεν φοβάστε, αποκλείεται να με μισήσετε. Αν δεν φοβάστε, αποκλείεται να αισθανθείτε ποτέ ζή­λια ή θλίψη.

Δεν υπάρχει χώρος για τέτοια αρνητικά συναισθή­ματα όταν ζείτε χωρίς φόβο, όταν αγαπάτε. Είναι λο­γικό να αισθάνεστε καλά όταν είστε απαλλαγμένοι από αυτά τα συναισθήματα. Κι όταν αισθάνεστε κα­λά, τα πάντα γύρω σας είναι καλά και, κατά συνέ­πεια, τα πάντα σας κάνουν ευτυχισμένους. Αγαπάτε όλο τον κόσμο, επειδή αγαπάτε τον εαυτό σας. Επει­δή σας αρέσει ο εαυτός σας. Επειδή νιώθετε ικανο­ποιημένοι από τη ζωή σας. Επειδή είστε απόλυτα ευχαριστημένοι με την ταινία που γυρίζετε, ευχαρι­στημένοι με τις συμφωνίες που έχετε συνάψει με τη ζωή. Είστε ήρεμοι κι ευτυχισμένοι. Ζείτε σε μια κα­τάσταση μακαριότητας, όπου τα πάντα είναι υπέρο­χα γύρω σας. Μέσα σε αυτή τη μακαριότητα, κάνετε διαρκώς έρωτα με κάθε τι που αντικρίζετε.

Ό,τι κι αν κάνουν, αισθάνονται, σκέφτονται ή λέ­νε οι άλλοι, μην το παίρνετε προσωπικά. Αν σας πουν πόσο καταπληκτικοί είστε, δεν το λένε για σας. Εσείς ξέρετε πόσο καταπληκτικοί είστε. Δεν χρειά­ζεται να πιστέψετε άλλους, που σας λένε πως είστε καταπληκτικοί. Μην παίρνετε τίποτα προσωπικά. Ακόμα και στην ακραία περίπτωση, που κάποιος έπαιρνε ένα πιστόλι και σας πυροβολούσε εξ επα­φής, πάλι δεν θα έπρεπε να το πάρετε προσωπικά. Ούτε οι απόψεις που οι ίδιοι έχετε για τον εαυτό σας είναι απαραίτητα αληθινές — δεν υπάρχει λό­γος να παίρνετε προσωπικά οτιδήποτε ακούτε να σας λέει ο νους σας. Ο νους έχει την ικανότητα να μι­λάει στον εαυτό του, αλλά και να ρουφάει πληροφορί­ες που προέρχονται από εξωτερικές πηγές.Μερικές φορές ακούτε μια φωνή μέσα στο μυαλό σας κι αναρωτιέστε από πού ξεπήδησε. Η φωνή αυτή μπο­ρεί να προήλθε από κάποια άλλη πραγματικότητα, στην οποία υπάρχουν όντα πολύ παρόμοια με τον ανθρώπινο νου. Οι Τολτέκοι ονόμαζαν αυτά τα όντα Συμμάχους. Στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ινδία, τους αποκαλούσαν Θεούς.

Ο νους μας υπάρχει και στο επίπεδο των Θεών: ζει σε εκείνη την πραγματικότητα κι είναι σε θέση να την αντιληφθεί. Ο νους μας βλέπει με τα μάτια την εδώ πραγματικότητα κι έτσι την αντιλαμβάνεται. Ταυτόχρονα, όμως, έχει τη δύναμη να αντιλαμβάνε­ται χωρίς τα μάτια, παρ' όλο που η λογική σπάνια το συνειδητοποιεί αυτό. Ο νους δεν είναι μονοδιάστα­τος. Κάποιες φορές, μπορεί να έχετε ιδέες που δεν γεννήθηκαν μέσα στο μυαλό σας, απλώς τις αντιλη­φθήκατε με τη βοήθειά του. Έχετε το δικαίωμα να πιστεύετε ή να αγνοείτε αυτές τις φωνές και να μην παίρνετε προσωπικά τα όσα σας λένε. Έχουμε το δι­καίωμα της επιλογής για το αν θα πρέπει να πι­στεύουμε ή όχι στις φωνές που ακούμε μέσα στο νου μας, όπως ακριβώς έχουμε το δικαίωμα της επιλογής στο τι να πιστέψουμε και να αποδεχτούμε από το όνειρο του πλανήτη.

Ο νους μπορεί επίσης να μιλάει και να ακούει τον εαυτό του. Ο νους σας είναι χωρισμένος στα δύο, όπως ακριβώς και το σώμα σας. Όπως με το ένα σας χέρι μπορείτε να πιάσετε το άλλο, έτσι και ο νους μπορεί να συνομιλεί με τον εαυτό του. Ένα μέρος του νου μιλάει και το άλλο αφουγκράζεται. Σκεφτεί­τε, λοιπόν, τι συμβαίνει όταν χιλιάδες μέρη του νου σας μιλούν ταυτόχρονα. Όπως θα θυμάστε, αυτό εί­ναι το μιτότε.

Το μιτότε θα μπορούσε να συγκριθεί με ένα γιγά­ντιο σούπερ μάρκετ, όπου εκατοντάδες άνθρωποι μιλούν ή συναλλάσσονται την ίδια στιγμή. Ο καθέ­νας έχει τις δικές του σκέψεις και τα δικά του συναι­σθήματα — ο καθένας βλέπει τα πράγματα από τη δική του σκοπιά. Τα προγραμματισμένα μέρη του νου —δηλαδή όλες αυτές οι συμφωνίες που έχουμε συνάψει— δεν είναι απαραίτητα ταιριαστά το ένα με το άλλο. Η κάθε συμφωνία είναι σαν ένα ξεχωρι­στό ον: έχει τη δική της προσωπικότητα και τη δική της φωνή. Υπάρχουν αντικρουόμενες συμφωνίες που μάχονται εναντίον άλλων συμφωνιών και το αποτέ­λεσμα είναι ένας συνεχής πόλεμος μέσα στο μυαλό. Το μιτότε είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δεν ξέρουν ποτέ τι θέλουν, πώς το θέλουν και πότε το θέλουν. Δεν συμφωνούν με τους ίδιους τους εαυ­τούς τους, επειδή κάποια μέρη του νου ζητούν ένα πράγμα και κάποια άλλα θέλουν το ακριβώς αντίθετο.

Ένα μέρος του νου φέρνει αντιρρήσεις σε κάποιες σκέψεις ή πράξεις, ενώ κάποιο άλλο τις υποστηρίζει. Όλα, λοιπόν, αυτά τα μικρά όντα δημιουργούν εσωτε­ρική σύγκρουση, επειδή είναι ζωντανά κι έχουν το καθένα τη φωνή του. Μονάχα αν κάνουμε μια απογραφή των συμφωνιών μας θα μπορέσουμε να ξεσκεπάσουμε όλες τις συγκρούσεις του νου και να μετατρέψουμε το χάος του μιτότε σε τάξη.

Μην παίρνετε τίποτε προσωπικά, επειδή όταν το κάνετε αυτό, αναγκάζετε τον εαυτό σας να υποφέ­ρει αναίτια. Οι άνθρωποι είναι εθισμένοι στην οδύ­νη σε διαφορετικά επίπεδα και σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας, αλλά υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον, ώστε να διατηρηθεί αυτός ο εθισμός. Οι άνθρωποι συμφωνούν να βοηθούν ο ένας τον άλλον να υποφέ­ρει. Αν έχετε την ανάγκη να σας κακομεταχειρι­στούν, θα βρεθούν πολλοί πρόθυμοι να το κάνουν. Από την άλλη, αν είστε κοντά σε ανθρώπους που έχουν την ίδια ανάγκη, κάτι μέσα σας θα σας σπρώ­ξει να τους φερθείτε άσχημα. Είναι σαν να έχουν μια ταμπέλα κρεμασμένη στην πλάτη, που να γρά­φει: "Σε παρακαλώ, χτύπησέ με". Επιζητούν δικαίω­ση για τα βάσανά τους. Ο εθισμός τους σε αυτά τα βάσανα δεν είναι παρά μια σύμβαση την οποία ενι­σχύουν καθημερινά.

Όπου κι αν πάτε, θα βρείτε ανθρώπους που ψεύ­δονται και, καθώς αναπτύσσεται η αυτογνωσία σας, θα διαπιστώσετε ότι κι εσείς λέτε ψέματα στον εαυ­τό σας. Μην περιμένετε οι άλλοι να σας πουν την αλήθεια, γιατί κι εκείνοι λένε ψέματα στον εαυτό τους. Πρέπει να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και να επιλέγετε αν θα πιστέψετε ή όχι κάτι που σας λένε.

Όταν βλέπουμε τους άλλους όπως στ' αλήθεια εί­ναι, χωρίς να το παίρνουμε προσωπικά, ποτέ δεν πρόκειται να πληγωθούμε από κάτι που θα πουν ή θα κάνουν. Ακόμα κι όταν κάποιος σας λέει ψέματα, δεν πειράζει. Καταφεύγει στο ψέμα, επειδή φοβά­ται. Φοβάται ότι θα ανακαλύψετε πως δεν είναι τέλειος. Είναι επώδυνη η αφαίρεση αυτής της κοι­νωνικής μάσκας. Αν ένας άνθρωπος λέει κάτι και κάνει κάτι άλλο, τότε εσείς λέτε ψέματα στον εαυτό σας αν δεν "ακούτε" τις πράξεις του. Αν, όμως, είστε ειλικρινής με τον εαυτό σας, θα τον απαλλάξετε από πολύ συναισθηματικό πόνο. Λέγοντας στον εαυτό σας την αλήθεια ίσως να πονέσετε, αλλά δεν υπάρ­χει λόγος να προσκολληθείτε στην ιδέα αυτού του πόνου. Τότε θα έχετε πάρει ήδη το σωστό δρόμο και δεν θα είναι παρά θέμα χρόνου η αποθεραπεία σας.

Αν κάποιος δεν σας συμπεριφέρεται με αγάπη και σεβασμό, τότε θα πρέπει να είστε ευγνώμονες αν τον δείτε να απομακρύνεται από κοντά σας. Αν δεν το κάνει, είστε καταδικασμένοι να υποφέρετε πολλά χρόνια εξαιτίας αυτού του ατόμου. Ο χωρι­σμός από έναν τέτοιο άνθρωπο μπορεί να είναι προ­σωρινά επώδυνος, αλλά τελικά η καρδιά σας θα θεραπευθεί. Τότε μόνο θα μπορείτε να επιλέξετε τι πραγματικά θέλετε. Τότε θα ανακαλύψετε ότι οι σω­στές επιλογές δεν εξαρτώνται από την εμπιστοσύνη που τρέφετε στους άλλους, αλλά από το πόσο εμπι­στεύεστε τον εαυτό σας.

Αποκτώντας τη συνήθεια να μην παίρνετε τίποτε προσωπικά, θα αποφύγετε πολλές αναστατώσεις στη ζωή σας. Θα εξαφανιστούν η οργή, η ζήλια και ο φθόνος, ακόμα και η θλίψη σας.

Αν μπορείτε να κάνετε συνήθεια αυτή τη δεύτερη σύμβαση, θα ανακαλύψετε ότι τίποτε δεν έχει τη δύ­ναμη να σας γυρίσει πίσω στην κόλαση. Όταν δεν παίρνετε τίποτε προσωπικά, κερδίζετε σ' ένα μεγά­λο ποσοστό την απόλυτη ελευθερία. Τα κακά μάγια δεν μπορούν να σας πιάσουν και καμιά κατηγορία δεν μπορεί να σας επηρεάσει, όσο ισχυρή κι αν εί­ναι. Ακόμα κι αν σας κακολογεί όλος ο κόσμος, εσείς θα είστε απρόσβλητοι, αν δεν το παίρνετε προ­σωπικά. Κάποιος μπορεί να θελήσει να σας ποτίσει με το συναισθηματικό του δηλητήριο, αλλά αν δεν το πάρετε προσωπικά, θα έχετε ανοσία σ' αυτό. Όταν δεν καταπίνετε το δηλητήριο, τότε δηλητηριάζεται περισσότερο εκείνος που προσπάθησε να σας το δώσει.

Είναι εύκολο να καταλάβετε πόσο σημαντική εί­ναι αυτή η συμφωνία. Το να μην παίρνετε τίποτε προσωπικά, σας βοηθάει να απαλλαγείτε από πολ­λές καθημερινές συνήθειες που σας εγκλωβίζουν στο όνειρο της κόλασης και σας προξενούν αναίτια οδΰνη. Με την εξάσκηση και μόνο αυτής της δεύτε­ρης συμφωνίας, μπορείτε να διώξετε σιγά-σιγά από πάνω σας δεκάδες μικρές συμφωνίες που σας έκα­ναν να υποφέρετε. Κι αν εξασκηθείτε και στις δυο πρώτες συμφωνίες, θα απαλλαγείτε από το εβδομή­ντα πέντε τοις εκατό των μικρών, ασήμαντων συμ­φωνιών που σας κρατούν δέσμιους της κόλασης.

Γράψτε αυτή τη συμφωνία σ' ένα χαρτί και κολλήστε το στο ψυγείο σας, ώστε να μην την ξεχνάτε πο­τέ: Δεν θα παίρνω τίποτε προσωπικά.

Καθώς αυτό θα σας γίνεται συνήθεια, δεν θα χρειάζεται πια να εναποθέτετε την εμπιστοσύνη σας στο τι λένε ή κάνουν οι άλλοι. Το μόνο που θα πρέπει να κάνετε είναι να έχετε εμπιστοσύνη στις ορθές επιλογές σας. Ποτέ δεν θα είστε υπεύθυνοι για τις πράξεις των άλλων — ευθύνη έχετε μόνο για τις δι­κές σας πράξεις. Όταν το κατανοήσετε πραγματικά αυτό και πάψετε να παίρνετε τα πάντα προσωπικά, τότε δύσκολα θα μπορούν να σας πληγώσουν τα λό­για ή οι πράξεις των άλλων.

Αν μείνετε πιστοί σε αυτή τη συμφωνία:

Θα μπο­ρείτε να περιπλανηθείτε σε όλο τον κόσμο με την καρδιά ανοιχτή και κανείς δεν θα είναι σε θέση να σας πονέσει.

Θα μπορείτε να λέτε, "σ' αγαπώ", δί­χως το φόβο της κοροϊδίας ή της απόρριψης.

Θα μπορείτε να εκφράζετε αυθόρμητα τις ανάγκες σας.

Θα μπορείτε να λέτε ναι ή όχι —ανάλογα με αυτό που επιθυμείτε — χωρίς τύψεις ή ενοχές.

Θα μπορεί­τε να ακολουθείτε πάντοτε τη φωνή της καρδιάς.

Ακόμα κι αν είστε στη μέση της κόλασης εσείς θα νιώθετε πλημμυρισμένοι από γαλήνη και ευτυχία.

Μπορείτε να παραμείνετε σε αυτή την κατάσταση της μακαριότητας, δίχως να σας αγγίζουν οι φλόγες.

DON MIGUEL RUIZ

πηγη